22 Ekim 2013 Salı

Günes Gözlüklerinin Önemi

Günes gözlügü kullanimi bütün dünyada her geçen yil daha da yayginlasmaktadir. Sadece günesten korunmak için degil bir çok nedenle örnegin doga sporlarinin hemen hemen her dalinda gözü dis etkenlerden korumak için, hatta kapali alanlarda bile kullanilmaktadir.
Günes gözlüklerinin asil amaci, bizim için olaganüstü islevi olan GÖZ gibi doga harikasi bir organi fiziksel dis etkilerden korumaktir. Günesin ultraviyolesinden ve göz kamastiran fazla isiktan korumasi asil amaç ise de ayrica rüzgarin da zararli etkilerinden gözlerimizi korur.
Rüzgar, göz kapaklarinin kornea üzerindeki hareketlerini kolaylastiran gözyasini kurutarak, kayganligini azaltir. Rüzgarin tasidigi toz, kum, polen gibi partiküller kornea ile kapak arasina girerek tahrise neden olur. Bu tahristen sonra gözün bakteri ve virüslere karsi direnci zayiflar. Gözyasi her an, her dakika gözü yikayarak temizler. En küçük bir yabanci bir cisimle bile gözyasi pinarlari uyarilarak bol miktarda sivi salgilanir. Rüzgar salgilanan bu siviyi aninda kurutarak yikanmaya engel olur.
Bisiklet, motorsiklet, sörf, kayak, snow board, yamaç parasütü gibi hem hizdan kaynaklanan rüzgardan hem de dagcilik gibi yüksek yerlerde olusan rüzgardan gözleri mutlaka korumak gerekir
Özellikle rüzgardan korumayi amaçlayan gözlükler siradan günes gözlüklerinden farklidir. Daha cilde yakin, sakaklari saran, gözü bir maske gibi koruyan, üstten ve yanlardan  rüzgari önleyen, dayanikli, genellikle poli karbonat ham maddeli (kirilmaz) ve polarize camli (yansiyan isinlari filitre edebilen)  özel gözlüklerdir.
Dogada arastirma yapan doga bilimciler,treking yapanlar, meslekleri geregi dogada çalisan mühendisler, teknisyenler ve isçilerin bulunduklari ortama en uygun KORUYUCU GÜNES GÖZLÜKLERIni tercih etmeleri gerekir.
Günesli ortamlarda araç kullananlarin da keza günes gözlügünü vazgeçilmez bir ihtiyaç olarak görmeleri gerekir. Çünkü bol isikli ortamlarda kontrast  ve buna bagli olarak görüs keskinligi azalir. Yolu ve çevreyi görebilmek için dikkat artar. Göz kapaklari fazla isiktan korunmak için kisilir, göz mercegi (pupilla) toplu igne basi kadar küçülmüs ve onu o halde tutmaya çalisan kaslar yorulmustur. Tatli bir uyku hali göz kapaklarini zorlamaya baslar.Bu durum trafik kazalarinin olus nedenleri arasinda  küçümsenmeyecek bir orana sahiptir. Bol isikli ortamlarda araç kullananlar, uygun bir günes gözlügü ile hem görüs keskinligini artirmis hem de gözlerinin yorulmasini geciktirmis olurlar.
Sürücüler için en uygun günes gözlügü, cami en az %85 koyulukta, kahverengi, mümkünse polarize ve polikarbonat gözlük camidir .(yansimalardan ve kaza aninda gözü korumasi  için) .
Bu gözlük cami asfalt rengiyle çevresindeki renkler arasinda maksimum kontrast saglar. Yol, çevredeki renklerden ayrilarak sürücünün yolu ve üzerinde seyreden araçlari daha kolay görmesini kolaylastirir. Pupilla fazla isik almadigi için dingin haline yakin bir kasilma ile daha az yorulur.
Egik gelen günes isinlari asfaltta aynamsi yansimalara neden olur. Göz kamasmasina neden olan bu etki trafik kazalarina davetiye çikarir. Böyle durumlarda bazen günes gözlügü bile yetersiz kalabilir. Sürücünün hemen basinin üstündeki gölgeligi indirerek ikinci bir önlem almasi gerekebilir.
Ideal günes gözlügünü seçerken sadece gözlük çerçevesinin estetigi degil  ayni zamanda gözlük caminin nitelikleri de önemsenmelidir. Yasanilan ortama ve hangi amaçla kullanildigina göre cam rengi ve türü saptanmalidir. Örnegin: Dogal yesil bir çevrede (ormanlar, yesil golf sahalari, bol yagmurlu, bol yesilligi olan sehirler) yasayan veya spor yapan insanlar koyu YESIL renkli gözlük camlarini tercih ederlerse yesil ortamdan ve yesil nesnelerden yansiyan isinlar yesil cam tarafindan filitre edileceginden, artan kontrast nedeniyle çevreyi daha net görürler.
Yasanilan ortamda mavi, gri, viyole pembe, mor, renkler yogunlukta ise, örnegin sürekli gemi veya diger deniz araçlari ile seyahat etmek durumunda olanlarin keza uçak veya diger hava araçlari ile gökyüzünde uçmak durumunda olanlarin özellikle gri, füme renkli gözlük camlarini tercih etmeleri gerekir. Deniz ve gökyüzü nün mavi renklerini filitre edilerek diger isinlarin göze gelmesi kontrasti artirir. Kontrast artinca görme keskinligi artar. Ortamdaki fazla miktardaki mavi ve viyole renkli isinlar, görüsü azaltacak oranda puslanmaya neden olurlar. Fotograf makinalarinda bu etkiyi azaltmak için pembe renkli, ultra viyole kaplamali filitreler kullanilir. Aksi takdirde fotograf silik ve puslu çikar. Bu filtreler ortamdaki fazla mavi isigi süzerek görüntü netligini artirir.
Kisaca ortamda hangi renk hakim durumdaysa o rengi en yüksek oranda elimine eden, ayni renkteki gözlük camidir. Örnegin çöllerde veya bozkirlarda hakim olan renk sari, bej ve kahverengidir. Bu renklerin etkisini azaltmak için kahverengi günes gözlügü cami kullanilmalidir.
Sisli ortamlarda sari ve amber rengi en yüksek kontrasti saglar. Keza gece görüsünü de bir nebze artirirlar. Sari rengin günes tayfinda kendinden önce gelen mor, viyole ,mavi, yesil renkleri filitre etme özelligi vardir. En çok puslanmaya (flulanmaya) neden olan bu soguk renkler ortamdan elimine edildiginde kontrast artar. Görüs iyilesir.
Günes isinlari sirasiyla görünmeyen kozmik isinlar (radyoaktif isinlar, röntgen isinlari) ultraviole C, ultraviyole B, ultraviyole A,ve dalga boyu 400 nanometreden baslayan görünen mavi,yesil,sari,turuncu ,kirmizi ve görünmeyen fakat sicakligi hissedilen enfraruj (kirmizi ötesi) isinlardan olusur. Görünen renkler 400 nanometreden baslar 760 nanometrede biter. 760 nanometreden itibaren kirmizi ötesi isinlarin sicaklik etkisi baslar. Bu etki günes gözlügü camlarinda kolaylikla hissedilebilir.Kirmizi ötesi isinlari % 85 koyuluktaki kahverengi,mineral camlar filitre edebilirken ayni koyuluktaki plastik camlar etkisiz kalirlar. Bu nedenle plastik gözlük caminin arkasinda kalan alan, yani göz civari ve yanaklar isinarak o bölgede hava sirkülasyonunun da azligindan terleme meydana gelir. Mineral camli gözlüklerde isi olusmaz. Terleme yüzün diger bölgelerinde ne kadarsa göz civarinda da o kadardir. Sadece hapsolan havanin yarattigi kadar sicaklik vardir.
Keza koyu kahverengi mineral camlarin ilaç siselerinde tercih edilme nedenlerinin basinda : hem ultraviyoleyi hem kirmizi ötesi isinlari maksimum seviyede filitre etme özelligi gelir. Bu nitelikleri sayesinde sise içindeki kimyasal maddeleri ultraviyolenin radyoaktif etkisinden ayrica enfraruj un isi etkisinden korurlar.
Görünen isinlar 400 nanometre dalga boyu ile viyole renkten baslayip mavi, yesil,sari, turuncu, kirmizi olarak 760 nanometrede görünür niteliklerini kaybederler. Mavi ve yesil renklerin dalga boyu kisa, sari rengin orta,kirmizi rengin dalga boyu uzundur. Göz, uzun dalga boyunu daha kisa zamanda,kisa dalga boylarini göreceli olarak daha uzun zamanda algilar. Eger gece yaklasik 500-1000 metre uzaklikta ayni yerde ve üzerinde mavi, sari, kirmizi renklerin oldugu isikli bir tabelaya bakilacak olursa kirmizi daha yakinda, sari renk ortada, mavi renk daha uzaktaymis gibi algilanir. Bunun nedeni görünen isinlardaki renklerin dalga boyunun birbirinden farkli olusudur.
Günes gözlüklerinin koruyucu etkilerinden yararlananlar ayni zamanda gözü kismaktan kaynaklanan ve göz  kenarlarinda ve alinda meydana gelen erken kirisikliklardan da korunurlar. Günes gözlüklerinin hiç düsünülmeyen ikinci faydasi da budur

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder